Author - Dara Saoyuth

កប៉ាល់ធំដំបូងដែលផលិតនៅកម្ពុជា

Cambodian First Ship

"Mekong Khmer" ship/Photo: Dara saoyuth

ដែករាប់សិបសន្លឹកត្រូវបានគេផ្សារភ្ជាប់គ្នា ដើម្បីធ្វើឱ្យគ្រោងដែកដ៏ធំមួយអាចផុសឡើងនៅលើផ្ទៃទឹកនៃដងទន្លេមេគង្គ។ នេះជាគ្រោងកប៉ាល់ធំជាងគេទី១នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដែលគេចំណាយកម្លាំងនិងពេលសាងសង់អស់ជិត២ឆ្នាំមកហើយ។

ជាអនិកជនខ្មែរម្នាក់រស់នៅប្រទេសបារាំង លោក អ៊ុយ អ៊ាងហេង បានផ្តួចផ្តើមគំនិតបង្កើតជាកប៉ាល់នេះឡើងដោយមានការប្រឹក្សាយោបល់ ពីស្ថាបត្យករខ្មែរនិងបរទេសជាច្រើនរូប រួចក៏រើសយកថ្ងៃទី១១ខែមេសាឆ្នាំ២០០៨ជាថ្ងៃចាប់ដំណើរការសាងសង់។ ក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំជាងនេះ គ្រោងកប៉ាល់របស់លោកសម្រេចបាន៩០{0a5c1eeb84ccc7c2d601964b33dd4fc73dc6a68f91616e3e53041e90b1033ab3}ហើយ គឺនៅតែធ្វើការសម្អាតនិងបំពាក់សម្ភារៈតែប៉ុណ្ណោះ។

កប៉ាល់នេះមានឈ្មោះ “មេគង្គខ្មែរ” មានបណ្តោយជាង៩០ម ទទឹង១៧ម កំពស់ប្រហែល២០មដោយមានប្រាំជាន់ ជម្រៅចុះក្រោមទឹកជាង២ម និងមានទំងន់ជាង៤ពាន់តោន។ មេគង្គខ្មែរ ប្រើប្រាស់ម៉ាស៊ីនចំនួន២ដើម្បីអាចធ្វើការចល័តបាន ដោយម៉ាស៊ីននីមួយៗមានកំលាំង១០០០សេះ។ ផ្ទៃខាងក្រោមកប៉ាល់មានពណ៌ខៀវ ឯផ្ទៃខាងលើត្រូវបានលាបពណ៌សដើម្បីជាសោភណ្ឌភាព។

ទាក់ទងនឹងឈ្មោះ“មេគង្គខ្មែរ” លោកជឺ ហៃ ពន្យល់ពីមូលហេតុនៃការកំណត់យកឈ្មោះនេះថា ជនបរទេសភាគច្រើនបានដឹងបានយល់ពីទន្លេមេគង្គដូច្នេះពួកគេនឹងមានការចាប់អារម្មណ៍មកលើកប៉ាល់របស់លោក រីឯពាក្យ”ខ្មែរ” នៅពីខាងក្រោយគឺចង់សំដៅទៅលើការដែលកប៉ាល់នេះត្រួវបានយើងផលិតនៅប្រទេសខ្មែរ ដោយកូនខ្មែរ ហើយក៏ជារបស់ខ្មែរ ដោយមិនមានការចម្លងរូបរាងឫបែបបទចេញពីកប៉ាល់បរទេសណាមួយនោះឡើយ។

លោក ជឺ ហៃ ដែលជាម្ចាស់ភាគហ៊ុនមួយរូបនៅក្នុងការសាងសង់កប៉ាល់នេះ បានបន្តឱ្យដឹងទៀតថានេះជាលើកដំបូងហើយដែលរូបលោកចាប់ផ្តើមវិនិយោគក្នុងការងារធ្វើកប៉ាល់ដូច្នេះ។ ថ្វីត្បិតតែកម្ពុជាមិនមានសម្ភារៈទំនើបៗក្នុងការផលិតកប៉ាល់ធុនធំដូចនេះក៏ពិតមែន តែលោកជឿជាក់ថាកប៉ាល់របស់លោកនឹងស្ថិតនៅក្នុងស្តង់ដាមួយដែលអាចទទួលយកបានទាំងសម្រាប់ភ្ញៀវជាជនបរទេស ទាំងសម្រាប់ភ្ញៀវជាជនជាតិខ្មែរ។

មេគង្គខ្មែរ ផលិតឡើងដោយមានជាបន្ទប់ស្តង់ដាសណ្ឋាគារចំនួន១០០បន្ទប់ ភោជនីយដ្ឋាន café bar កន្លែងម៉ាស្សា ស្ទីម កាត់សក់ ​ កន្លែងហាត់ប្រាណ និងអាងហែលទឹកដ៏ធំ ដែលបានបំពាក់នៅលើកប៉ាល់រួចជាស្រេច។ ភ្ញៀវដែលឡើងមកកំសាន្តនៅលើកប៉ាល់នឹងមានអារម្មណ៍ថាពួកគេកំពុងស្ថិតនៅក្នុងសណ្ឋាគារលើទឹកដ៏ប្រណិតមួយ។ ពួកគេអាចសម្រាក បរិភោគអាហារ មើលទស្សនីយភាពរបាំប្រពៃណីខ្មែរ ស្ទីមដោយប្រើថ្មាំបុរាណខ្មែរ ថែមទាំងអាចដេកហាលថ្ងៃ និងហែលទឹកលេង បានទៀតផងនៅលើកប៉ាល់មួយនេះ។

ដោយសារតែកំពស់របស់វា មេគង្គខ្មែរអាចចល័តបានតិចតួចបំផុតព្រោះនៅពេលខែទឹកឡើង កប៉ាល់នេះមិនអាចបើកក្រោមស្ពានជ្រោយចង្វារ និងស្ពានព្រែកតាមាក់បាននោះឡើយ។ តាមគម្រោង មេគង្គខ្មែរ ធ្វើការចល័តតែរៀងរាល់ថ្ងៃសៅរ៍ពេលល្ងាច ហើយអាចចេញបានតែរយៈពេលប្រហែលជា៤ម៉ោងតែប៉ុណ្ណោះដោយសារតែទំហំរបស់វាធំពេកជាហេតុពិបាកក្នុងការស្វែងរកកន្លែងចត។

ទោះបីជាកប៉ាល់ដ៏ធំរបៀបនេះទើបត្រូវបានផលិតនៅប្រទេសខ្មែរជាលើកដំបូងក៏ពិតមែន តែលោកជឺ ហៃ អះអាងថាកប៉ាល់របស់លោកពិតជាមានសុវត្ថិភាពត្រឹមត្រូវតាមស្តង់ដា។ លោកពន្យល់ថាដែកផ្ទៃខាងក្រោមកប៉ាល់មានចំនួនពីរជាន់ ដោយជាន់ទី១មានកម្រាស់១០លី និងជាន់ទី២កម្រាស់៨លី ដូចនេះវាមិនងាយនឹងមានការធ្លុះធ្លាយនោះទេ។ នៅតាមជាន់នីមួយៗមានបំពាក់កណ្តឹងរោទ៍ ប្រដាប់បំពងសម្លេង ថែមទាំងមានជណ្តើរចំនួន២ធំៗក្រៅពីជណ្តើរយន្ត ដើម្បីការពារក្នុងករណីមានហេតុភេទចៃដន្យអ្វីមួយកើតឡើង។

មេគង្គខ្មែរមានលទ្ធភាពទទួលភ្ញៀវបានចំនួនប្រហែល៥០០នាក់នៅពេលដែលវាត្រូវបានសាងសង់ចប់រួចរាល់។ ចំពោះបន្ទប់នៅលើសណ្ឋាគារមានបីប្រភេទ មានជាលក្ខណៈបន្ទប់ធម្មតា បន្ទប់ធុនកណ្តាល និងបន្ទប់VIP ដែលតម្លៃបន្ទប់ស្ថិតនៅចន្លោះពី៥០ដុល្លាទៅ១០០ដុល្លា ដោយឡែកសម្រាប់ភ្ញៀវជាជនជាតិខ្មែរនឹងមានការបញ្ចុះតម្លៃជូនថែមទៀតផង។

ទាក់ទងនឹងបញ្ហាការបញ្ចេញកាកសំណល់ចូលទៅក្នុងទឹក លោកជឺ ហៃ ប្រាប់ថាក្រុមការងាររបស់គាត់យកចិត្តទុកដាក់ទៅលើបញ្ហាបរិស្ថានជាចំបង ហេតុនេះហើយរាល់កាកសំណល់ទាំងឡាយនៅលើកប៉ាល់ត្រូវបង្ហូរចូលទៅក្នុងបន្ទប់មួយនៅជាន់ក្រោមដើម្បីធ្វើការចម្រោះ៤ដំណាក់កាលសិន រួចហើយអ្វីដែលបង្ហូរចូលទៅក្នុងទឹកគឺគ្រាន់តែជាទឹកធម្មតាគ្មានកាកសំណល់រឹងឫសារធាតុពុលអ្វីដែលអាចប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថាននោះទេ។ លោកក៏បានឱ្យដឹងទៀតថាក្រុមការងាររបស់លោកនឹងព្យាយាមធ្វើឱ្យកប៉ាល់នេះយ៉ាងហោចណាស់ក៏ស្ថិតក្នុងលំដាប់ថ្នាក់ផ្កាយ៣ដែរ។

បច្ចុប្បន្នទាំងមេជាង និងកម្មករជាង១០០នាក់កំពុងតែដុតដៃដុតជើងក្នុងការសាងសង់ មេគង្គខ្មែរ នេះ។           បើតាមប្រសាសន៍របស់លោកជឺ ហៃ មេគង្គខ្មែរ នឹងត្រូវបញ្ចប់ការសាងសង់នៅចុងឆ្នាំ២០១០នេះ ហើយបើអាចលោកនឹងចាប់បើកសម្ភោធប្រើប្រាស់នៅក្នុងថ្ងៃទី១០ខែ១០ឆ្នាំ២០១០នេះតែម្តង។

Written by: Dara Saoyuth

This article was also published in Khmer New Era Magazine

យុទ្ធសាស្រ្តក្នុងការលក់រថយន្ត

ដោយសារតែសេដ្ឋកិច្ចពិភពលោកកំពុងតែដាំក្បាលចុះក្រោម ធ្វើឱ្យបណ្តាប្រទេស​ទាំងអស់ទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់ទោះតិចក្តីច្រើនក្តី ហើយកម្ពុជាក៏ទទួលរងឥទ្ធិពល​ពីវិបត្តិនេះខ្លះៗដែរ។ ការទិញដូររថយន្តដែលធ្លាប់តែជាការពេញនិយមពីសំណាក់​ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ក៏ត្រូវកាត់បន្ថយ ជាហេតុធ្វើឱ្យម្ចាស់ហាងលក់រថយន្តទាំងអស់ខិត​ខំរកមធ្យោបាយដើម្បីលក់រថយន្តរបស់ខ្លួនឱ្យបានដាច់ជាងអ្នកដទៃ ដូច្នេះហើយ​ទើបយុទ្ធវិធីផ្សេងៗគ្នាត្រូវបានម្ចាស់ហាងរថយន្តនីមួយៗអនុវត្ត។

ជាក់ស្តែងក្រុមហ៊ុនតូយ៉ូតាកម្ពុជា ដែលជាក្រុមហ៊ុនទទួលបានអជ្ញាប័ណ្ណនាំចូលផ្តាច់​មុខរថយន្តតូយ៉ូតា បានរៀបចំធ្វើការដាក់តាំងបង្ហាញជាសាធារណៈនូវរថយន្តម៉ូឌែល​ថ្មីៗ ដើម្បីបង្កើនការលក់របស់ខ្លួន។ ពិធីនេះធ្វើឡើងនៅឯទីស្នាក់ការរបស់ក្រុមហ៊ុន​ដែលមានទីតាំងនៅតាមបណ្តោយមហាវិថីសហព័ន្ធរុស្ស៊ី។

លោកកែវ វឌ្ឍនៈ ដែលជាប្រធានគ្រប់គ្រងផ្នែកសេវាកម្មអតិថិជនរបស់ក្រុមហ៊ុន​តូយ៉ូតាកម្ពុជា បានឱ្យដឹងថា ការដាក់តាំងបង្ហាញរថយន្តរបៀបនេះជាយុទ្ធវិធីមួយក្នុង​ចំណោមយុទ្ធវិធីទាំង៣របស់ក្រុមហ៊ុនក្នុងការបង្កើនការលក់របស់ក្រុមហ៊ុន។ យុទ្ធវិធីទាំងបីនេះមាន ការបើករថយន្តបង្ហាញតាមផ្លូវសាធារណៈ ការដាក់តាំង​បង្ហាញ និងការរៀបចំជាលក្ខណៈការតាំងពិពរណ៌រថយន្ត។

លោកវឌ្ឍនៈបានឱ្យដឹងទៀតថា ការដាក់តាំងបង្ហាញរថយន្តរបៀបនេះជាទូទៅ ធ្វើឡើង ២ដងក្នុងមួយសប្តាហ៍ ឫពេលខ្លះធ្វើតែ១ដងឫ២ដងតែប៉ុណ្ណោះក្នុងរយៈ​ពេលមួយខែ។ នៅក្នុងការដាក់តាំងបង្ហាញម្តងៗលោកសង្កេតឃើញថាចំនួនអ្នក​ដែលមករកទិញរថយន្តពីកន្លែងលោកពិតជាមានការកើនឡើងមែន។ ក្រុមហ៊ុន​តូយ៉ូតាកម្ពុជា ទទួលបានអតិថិជនដែលមករកទិញរថយន្តថ្មីជាមធ្យម ១០នាក់ក្នុង​មួយថ្ងៃ និងអតិថិជនដែលយករថយន្តមកធ្វើការត្រួតពិនិត្យនិងជួសជុលជាមធ្យម៤០នាក់ក្នុង១ថ្ងៃ។

ហាងលក់រថយន្តពិភពថ្មី ជាហាងលក់រថយន្តមួយផ្សេងទៀតដែលមានទីតាំងស្ថិត​នៅតាមបណ្តោយមហាវិថីព្រះមុនីវង្ស ក្បែរសាកលវិទ្យាល័យជាតិគ្រប់គ្រង។ ដោយ​ឡែកហាងលក់រថយន្តនេះក៏មានយុទ្ធសាស្រ្តផ្ទាល់ខ្លួនក្នុងការលក់រថយន្តរបស់គេដែរ។

អ្នកតំណាងផ្នែកលក់របស់ហាងលក់រថយន្តពិភពថ្មី បានប្រាប់ថាហាងរបស់គាត់មាន​គោលការណ៍ថ្មីមួយសម្រាប់អតិថិជន គឺថាអតិថិជនទាំងអស់ដែលចាប់អារម្មណ៍លើ​រថយន្តដែលមាននៅក្នុងហាងពិភពថ្មី តែមិនទាន់មានថវិកាគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការទិញ ពួកគេអាចជ្រើសរើសយកការបង់រម្លស់ជាដំណាក់ៗបាន។

ក្រៅពីការអនុញ្ញាតិឱ្យមានការបង់រម្លស់ ហាងរបស់គាត់ក៏មានផ្តល់នូវការធានារ៉ាប់រង​លើរថយន្តរហូតដល់ពេលបញ្ចប់ការសងរម្លស់។ បន្ថែមពីលើនេះក្រុមហ៊ុនក៏មានការ​ធ្វើស្លាកលេខឱ្យរថយន្តដែលបានទិញពីហាងពិភពថ្មី ដោយមិនគិតថ្លៃផងដែរ។ បើ​តាមប្រសាសន៍របស់អ្នកតំណាងផ្នែកលក់ បានឱ្យដឹងថាហាងរបស់គាត់ពិតជាមាន​ចំនួនអ្នកទិញច្រើនជាងមុន បន្ទាប់ពីការដាក់ចេញនូវយុទ្ធសាស្រ្តរបៀបនេះ។

ហាងលក់រថយន្តផ្សេងៗទៀតក៏មានយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួនដើម្បីជំរុញឱ្យការលក់របស់​គេរំកិលទៅមុខ។ គួរបញ្ជាក់ដែរថា ការប្រកួតប្រជែងគ្នាបែបនេះ ក៏បានផ្តល់មកឱ្យ​អតិថិជននូវអត្ថប្រយោជន៍ច្រើនឡើងៗផងដែរ។

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 02/04/2010

ការបើកសម្ភោធសមាគម“ក្សេមក្សាន្ត”

សមាគមជនរងគ្រោះដោយរបបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ហៅកាត់ថា “សមាគម​ក្សេមក្សាន្ត” រៀបចំធ្វើមហាសន្និបាត និងសន្និសីទសាធារណៈរបស់ខ្លួន ក្នុងគោល​បំណង​ផ្សព្វផ្សាយពីការបើកសម្ភោធចាប់ដំណើរការសមាគម។ សន្និសីទរយៈពេល​ជាង២ម៉ោងនេះ ប្រារព្វធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃទី២០ខែមីនាឆ្នាំ២០១០ នៅឯទីស្នាក់ការ​របស់អង្គការNGO Forum of Cambodia ក្រោមការចូលរួមយ៉ាងច្រើនកុះករពីសំណាក់​មហាជនទូទៅ ទាំងប្រជាជនខ្មែរ ក៏ដូចជាជនបរទេស មន្រ្តីរាជការ អង្គការក្រៅរដ្ឋា​ភិបាល និងអ្នកយកពត៌មានមកពីស្ថាប័ននានា។

“សមាគមក្សេមក្សាន្ត” គឺជាសមាគមដំបូងគេដែលធ្វើការជាមួយនឹងជនរងគ្រោះក្នុង​របបកម្ពុជាប្រជាធិបតេយ្យ ក្នុងគោលបំណងស្វែងរកការពិត និងផ្តល់ជាសំណង​ដល់​ជនរងគ្រោះទាំងនោះ។ ពាក្យស្លោករបស់សមាគម គឺ “រួមគ្នាដើម្បីការពិត យុត្តិធម៌ សុខុដុមនីយកម្មសង្គមវប្បធម៌សន្តិភាព និងការសះជាផ្លូវចិត្ត”។

លោក ជុំ ស៊ីរ៉ាត់ ជាអនុប្រធានរបស់សមាគមក្សេមក្សាន្ត បានពន្យល់ទាក់ទងនឹង​ឈ្មោះរបស់សមាគមយ៉ាងដូច្នេះថា “បានជាពួកយើងជ្រើសរើសយកឈ្មោះ ក្សេម​ក្សាន្ត ព្រោះនៅក្នុងភាសាខ្មែពាក្យ ក្សេម មានន័យថា សេចក្តីសុខសប្បាយ រីឯ ក្សាន្ត មានន័យថា ភាពស្ងប់ស្ងាត់ចាកពីទុក្ខ ដែលវាសមស្របនឹងទស្សនវិស័យ​របស់សមាគមគឺ ធ្វើឱ្យបានសេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្តនៅក្នុងជាតិនេះនឹងនៅជាតិមុខ”។

សមាគមក្សេមក្សាន្ត មានបំណងប្រាថ្នាធំៗចំនួន៣គឺ ទីមួយចង់ធ្វើការអភិរក្សឆ្អឹងនៅ​ទួលស្លែង ជើងឯក និងទីឃុំឃាំងដទៃទៀត រីឯទី២គឺ សាងសង់ស្តូបដែលមានឈ្មោះ​ជនរងគ្រោះចំនួន​ ១៧០០០នាក់ដែលទទួលរងទារុណកម្មនិងសម្លាប់នៅទួលស្លែង​និងជើងឯក ចំនែកទីបីនោះគឺធ្វើពិធីបួងសួងបង្សុកូលនៅទួលស្លែងនៅថ្ងៃប្រកាស​សាលក្រមឌុច។

រហូតមកទល់នឹងពេលនេះសមាគមក្សេមក្សាន្តទទួលបានសមាជិកចំនួន៤៥១នាក់ ដោយឡែកបុរសចំនួន១២៦ ស្រ្តី៣២៥ ហើយសមាជិកម្នាក់ៗត្រូវបង់ជាវិភាគទាន​ចំពោះសមាគមចំនួន៤០០០រៀលក្នុងមួយខែ ព្រោះសមាគមចង់ពឹងផ្អែកលើមធ្យោ​បាយផ្ទាល់របស់សមាជិកសម្រាប់ប្រតិបត្តិការណ៍ពីមួយថ្ងៃទៅមួយថ្ងៃ តែបើសមាជិក​មិនមានលទ្ធភាពបង់ក៏មិនជាបញ្ហាអ្វីដែរ។

សមាជិករបស់សមាគមភាគច្រើនមានទីលំនៅនៅតាមបណ្តាខេត្ត តែពួកគេបាន​ឆ្លៀតមកចូលរួមក្នុងកិច្ចប្រជុំនានារបស់សមាគមដែលជាទូទៅធ្វើឡើងនៅរាជធានី​ភ្នំពេញ។ អ្នកស្រីសំ ស៊ីថា ជាសមាជិកម្នាក់របស់សមាគម បានឱ្យដឹងថានៅពេល​ដែលចូលក្នុងសមាគមនេះ អ្នកស្រីនឹងអាចទទួលបាននូវភាពយុត្តិធម៌ ព្រមទាំងអាច​ជួយដល់ជនផ្សេងទៀតដែលធ្លាប់ជាជនរងគ្រោះក្នុងរបបខ្មែរក្រហមដូចជាអ្នកស្រី​បាន។ ដោយមានទីលំនៅនៅឯខេត្តព្រៃវែង អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថាអ្នកស្រីនឹងឆ្លៀតមក​ចូលរួមនូវរាល់ការប្រជុំរបស់សមាគម ហើយអ្នកស្រីក៏មានគោលបំណងមួយទៀតគឺ​ចង់ចងក្រងនូវខ្សែជីវិតផ្ទាល់ខ្លួននៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម ឱ្យសមាគមជួយបោះពុម្ព​ដើម្បីទុកជាឯកសារនិងភស្តុតាងសម្រាប់កូនចៅជំនាន់ក្រោយ។

អ្នកស្រី គាម ស៊យ ធ្វើដំណើរតាំងពីខេត្តក្រចេះមករាជធានីភ្នំពេញដើម្បីចូលរួមក្នុង​សន្និសិទនេះ។ អ្នកស្រីស៊យ និយាយថាគាត់បានទទួលដំណឹងពីសមាគមថាមានការ​ប្រជុំនៅថ្ងៃនេះ រួចក៏ធ្វើដំណើរមកតែម្តងព្រោះគាត់ពិតជាចង់ចូលរួមនៅក្នុងសមាគម​នេះមែនទែន។ អ្នកស្រីបន្តទៀតថា ប្រាក់វិភាគទាន៤០០០រៀលក្នុងមួយខែជាតម្លៃ​មួយសមរម្យ សំខាន់គឺធ្វើយ៉ាងម៉េចឱ្យតែសមាគមអាចដំណើររការទៅមុខបានជា​ស្ថិតស្ថេរអ្នកស្រីពេញចិត្តនឹងចូលរួម។

ក្នុងតួនាទីជាអនុប្រធានផ្នែករដ្ឋបាលរបស់សមាគមក្សេមក្សាន្ត លោកអ៊ុច ស៊ុនឡាយ និយាយថាគាត់មានការសប្បាយរីករាយណាស់នៅពេលដែលឃើញមានសមាជិក​មកចូលរួមក្នុងការប្រជុំ និងម្នាក់ៗសុទ្ធតែស្ម័គ្រចិត្តចូលវិភាគទានជួយសមាគមយ៉ាង​ច្រើនកុះកររបៀបនេះ។ មានទីលំនៅនៅឯខេត្តក្រចេះ លោកស៊ុនឡាយ ឱ្យដឹងថា​គាត់ធ្វើការនៅក្នុងសមាគមនេះជាអ្នកស្ម័គ្រចិត្តដោយមិនយកប្រាក់កំរៃអ្វីឡើយ តែលោកក៏ដូចជាសមាជិកដទៃទៀតដែរប្រថ្នាតែម្យ៉ាងគឺសូមឱ្យសមាគមអាចដំណើរ​ការទៅមុខដោយរលូននិងស្ថិតស្ថេរ៕

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 26/03/2010

For Ksem Ksan Association website Click Here

ស្វែងយល់ពីសង្គមខ្មែរទសវត្ស១៩៦០តាមរយៈអក្សរសាស្រ្ត

កញ្ញា កែវ ស៊ីទី ពេលធ្វើបាថកថា/រូបថតដោយៈ គាំ ទិវា

បាថកថា(ការថ្លែងសេចក្តី) មួយក្រោមប្រធានបទ “ស្វែងយល់ពីសង្គមខ្មែរទសវត្សរ៍១៩៦០តាមរយៈអក្សរសាស្រ្ត” ត្រូវបានប្រារព្វធ្វើឡើងកាលពីថ្ងៃសុក្រទី១៩ខែមីនាឆ្នាំ២០១០ នៅឯវិទ្យាស្ថានរៃយំ មានទីតាំងស្ថិតនៅផ្ទះលេខ៤៧ ផ្លូវលេខ១៧៨។

កញ្ញា កែវ ស៊ីទី ជាវាគ្មិននៅក្នុងបាថកថាដែលមានរយៈពេលជិត២ម៉ោងនេះ។ ដោយ សារការសិក្សា និង ស្រាវជ្រាវទៅលើអក្សរសាស្រ្តខ្មែរជាពិសេសទៅលើរឿងប្រលោម លោកដែលសរសេរឡើងដោយកវីខ្មែរក្នុងអំឡុងទសវត្សរ៍១៩៦០ កញ្ញាមានការយល់ ដឹងច្រើនទាក់ទងនឹងអក្សរសិល្បខ្មែរ ហើយក៏មានគំនិតចង់ចែករំលែកនូវចំនេះដឹងក៏ ដូចជាបទពិសោធន៍របស់ខ្លួនតាមរយៈការធ្វើបាថកថានេះ។

នៅក្នុងការធ្វើបាថកថា កញ្ញា ស៊ីទី និយាយភាគច្រើនផ្តោតទៅលើរឿងប្រលោម លោក ដោយបញ្ជាក់ថាវាអាចជាកញ្ចក់ឆ្លុះបញ្ចាំងអំពីតថភាពសង្គមនៅក្នុងសម័យ កាលនីមួយៗ។ កញ្ញាបានឱ្យដឹងពីភាពខុសប្លែកគ្នារវាងប្រលោមលោក និងអក្សរ សាស្រ្តជំនាន់មុនថា មានចំនុចសំខាន់៥យ៉ាងដែលត្រូវលើកមកនិយាយ។

ចំនុចទី១គឺថាប្រលោមលោកខ្មែរត្រូវបានទទួលឥទ្ធិពលខ្លះពីប្រទេសបារាំងដោយ ហេតុថាកម្ពុជាធ្លាប់ស្ថិតនៅក្រោមអាណានិគមបារាំង ម្យ៉ាងវិញទៀតអ្នកសរសេរ ប្រលោមលោកលើកដំបូងដូចជាលោករឹម គិន ដែលបានសរសេររឿង សុផាត ក៏បាន សិក្សាអំពីប្រលោមលោករបស់បារាំងដែរមុននឹងចាប់ផ្តើមសរសេរប្រលោមលោក ផ្ទាល់ខ្លួន។ ចំណុចដទៃទៀតដែលធ្វើឱ្យប្រលោមលោកខុសប្លែកពីអក្សរសាស្រ្ត ជំនាន់មុនគឺ ប្រលោមលោកត្រូវបានគេសរសេរជាពាក្យរាយមិនមែនជាពាក្យកាព្យ មានដំបូន្មានបង្កប់នៅក្នុងសាច់រឿង ឆ្លុះបញ្ចាំងពីតថភាពក្នុងសង្គម ហើយអ្នកអានក៏ អាចដឹងពីឈ្មោះរបស់អ្នកនិពន្ធតាមរយៈការសរសេរនៅនឹងក្របសៀវភៅរឿង នីមួយៗតែម្តង។

ជានិស្សិតកម្រិតបណ្ឌិតផ្នែកប្រវត្តិសាស្រ្តអាស៊ីអាគ្នេយ៍មួយរូបនៅឯសាកលវិទ្យាល័យ មួយក្នុងរដ្ឋCaliforniaប្រទេសអាមេរិក កញ្ញាកែវ ស៊ីទី បានឱ្យដឹងថានៅក្នុងចន្លោះ រវាងឆ្នាំ១៩៥៩ដល់១៩៧០ មានប្រលោមលោកយ៉ាងហោចណាស់១០០០រឿងត្រូវ បានគេសរសេរនិងបោះពុម្ព។ ចំពោះមូលហេតុដែលប្រលោមលោកក្នុងចំនួនយ៉ាង ច្រើនរបៀបនេះត្រូវបានបោះពុម្ពកញ្ញាបានពន្យល់ថា នៅពេលនោះដោយសារតែ ប្រទេសកម្ពុជាយើងទើបតែទទួលបានឯករាជ្យពីបារាំងដូច្នេះដើម្បីធ្វើឱ្យអក្សសាស្រ្ត ខ្មែរមានការរីកចំរើនឡើងវិញទើបអ្នកនិពន្ធភាគច្រើនព្យាយាមចងក្រងឯកសារជា ភាសាខ្មែររបៀបនេះទុកឱ្យកូនចៅជំនាន់ក្រោយ។

កញ្ញា កែវ ស៊ីទី បានឱ្យដឹងទៀតថាកញ្ញាកំពុងតែសរសេរសៀវភៅមួយក្បាលទាក់ទង នឹងប្រវត្តិអក្សសាស្រ្តរបស់ខ្មែរ ហើយសង្ឃឹមថាវានឹងបានបញ្ចប់ក្នុងពេលខាងមុខ យ៉ាងខ្លីនិងអាចទទួលបាននូវប្រជាប្រិយភាពពីសំណាក់អ្នកអាន។

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 19/03/2010

For REYUM website Click Here

Education is an indivisible part of the prosperity of the nation. The more educated and cultured people there are in the country, the more flourishing and thrifty the country is.

Education is simply defined as a process by which people acquire knowledge, skills, habits, values, or attitudes. Process of teaching and learning has existed in human society since thousands years ago. Human beings have been learning, thought informal, from world around them to find ways to change their society and to improve the quality their living. Initially, people lived in a primitive society called hunting and gathering society in which they depended totally on nature and earned for living by hunting animal and gathering eatable fruits and plants. Later on, people started to learn to find ways to be independent from the nature. They produced plough for farming and knew how to build reservoirs to store water for agriculture and household uses that made their food supply more stable. The invention of steam engine in 1765 was a remarkable turning point in human history that drove people into an industrial era. Most noticeably, the exploring computer and other information technologies just recently are turning human history upside down; all parts of the world seem to be much closer, and lives become much easier. The evolution of society and human history above, sure, would not occur if there was absence of education. Thus, to some aspects, education is playing a vital role in making the betterment of people and their society.

Education is acting significantly in eradicating poverty in a nation. There are many factors leading to poverty, but the major ones are unemployment, poor health and domestic violence, which, generally seen, are rooted from low level of education. In free and strongly competitive market, effective and efficient production is a main concern of all producers to extend it supplying power in the market. By this, they require workers and employees who are more and more skilled, meaning jobs for unskilled workers are dwindling day by day. A long with this, health condition of people also closely relates to educational level of them. Millions of people around the world are dying of curable diseases and around 30 thousands of children are killed by prevented illness (Real Aid, 2005). Most of them are illiterate. They do not know how to deal with heir health problems or how to live healthily.  They still depend mostly on customary medicines or traditional practices which are influenced by superstition to cure their illness. Consequently, this is a disaster for their whole nation when millions of people are not productive and stats have to spend large amount of their budget in health care program. A long with this, illiterate people tend to commit domestic violence more often than educated ones, which makes them waste their time in earning for living and drives them to poverty.

However, as mentioned above, the factors are mainly resulted from low level of education among people. Thus, by promoting education or making education widely available to school-age people can eliminate the factors. Education, obviously, promotes understanding and skills amongst people and makes them qualified to employment market. Through formal education, which is mostly conducted at schools, students can learn many different subjects such as science, philosophy, history, and so forth which they can apply into their daily lives and careers. A long with this, people who can not access a formal one can attend in informal education in which skills and other practical knowledge are taught. People can do courses in mechanics, constructing, tailoring, carpentry, cooking and others on which they can depend to earn for living. Consequently, that more and more people are knowledgeable and skilful attracts more and more foreign investors and increases job opportunity and accelerates income for people. Furthermore, when people are educated, their health, accordingly, is also improved because they know how to keep themselves healthy and how to raise their children healthily. They become aware of how important medicines and vaccines are for their lives. As a result, the rate of mortality will decrease. As stated in the WHO’s report called “Controlling SIT/HIV in Cambodia” (2001), there was a decline in the rate of Cambodian people newly infected HIV from 3.9{0a5c1eeb84ccc7c2d601964b33dd4fc73dc6a68f91616e3e53041e90b1033ab3} (210.000) of the 15 to 49 years old in 1997 to 2.8{0a5c1eeb84ccc7c2d601964b33dd4fc73dc6a68f91616e3e53041e90b1033ab3} (169.000) in 2001. This was believed to be a result of successful efforts to increase condom use among those most at risk through a public education campaign about the dangers and consequences of HIV launched by the government in 2000. This is evidence illustrating that education is a fruitful measure to keep people healthy.

Besides, education can ensure a sustainable development for a nation. Sustainable development refers to a development that does not bring any harm to environment and residents (Hornby, 2000). Actually, not all development projects benefit to people and their nation. Some of them, though, can provide millions of dollars to the national budget; they have provided nothing but pollutants to surrounding residents and environment there. To be sure that one development project is profitable or not, reliable researches and studies must be conducted. Surely, these can not be achieved if there are not enough national technicians and specialists. By using the mechanism of education, many people will be educated to be specialists, technicians and researchers that will work fruitfully in observing all development projects. Beside this, national development policies will be more effective and workable when more and more people comprehend a concept of sustainable development. For instance, in 1996, hundreds of Costa Ricans protested the government and asked it to cancel the Placer Dome Company’s open-pit gold mine project when they learned that the project harmed the environment and local inhabitants. To respond, the government of Costa Rica decided to end the project (Shively, 2007).

Furthermore, education paves the way for researching for new technologies that can ease people’s living and improve national productivity. With the support from modern technologies, the quality of products must be upgraded and speed of production increase at the same time; this will become a strong point of a nation’s economy in international competitive market. As clear evidence, because labor cost in the United States is so high comparing to other developing countries such as China and India, its goods are hard to compete with ones coming from developing countries. To solve with this, US invested millions of dollars into education and research for the new technologies to be applied in manufacturing. As a result, US still sustained it economic growth, for their scientific and technological capacity outperformed in producing high-tech goods and services (Shively, 2007).

National identity can be preserved and promoted well by education. At school, students are required to learn their history, culture, art and so on. By this way, national identity is passed on from a generation to another.  Students can know where their ancestors came from, what languages they are speaking originate from. It is education that our history and identity are known nationwide. Historians, artists, philosophers and specialists in other fields who are the achievement of education can do more researches, compile documentations or recover hidden history or culture to clarify their national identity. Nowadays, we have obtained more and more knowledge of our past history and our specialists have developed more and more precise theories that our next generations can count on for their studies and their next researches.  Thus, we can not only preserve the existing heritage but also widen the understanding of our culture, history, and keep passing on to next generations.

Additionally, education can be used as an effective mechanism to reduce conflict in society and promote world peace. It broadens the sense of belonging and unity by teaching basic understanding of social needs, culture, human right, and people can be taught the social norms which are helpful for them to adjust to rapid change of society. Students learn what their duties are for their society that helps them to be active social members. Anti-racial, human right and law education also help them to reduce the sense of discrimination between races in society and cut down in great distance racial disputes in all societies, avoid committing activities violating other people’s right or nation’s law. Gender education teaches them the concepts of gender equity and the importance of cooperation between males and females in national development and family welfare. It is through education that provides chance to people in all nations to know one another and let them learn to share the world and have the same dream of living peacefully together. As a result, a hyper-nationalism which was once seen generally as one of main causes of racial disputes and invasions amongst nations is almost rooted out.

Opponents raise a point that education can be used to provoke unrest in society and racial disputes around the world.  They point out some evidences from Middle East’s instability such as in Pakistan, Iraq and Afghanistan where civil wars are fueled by thousands of people who are educated with Muslim doctrine. However, this is resulted from a misuse of education. In fact, education is a process of teaching and learning something positive and useful. As stated in national education policies (1999) organized by Cambodian Ministry of Education, Youth, and Sport, the objectives of the Cambodian education system is to fully develop children in all aspects of quality, mentally and physically. Teaching people to do suicide bombings or to hold guns to set fire on others is not viewed as an education; it is an evil training.  Japan whose literacy rate is said over 95{0a5c1eeb84ccc7c2d601964b33dd4fc73dc6a68f91616e3e53041e90b1033ab3} is a case proofing that education is a main catalyst to prosper the nation. With a high rate of literacy, Japan becomes rich at human resource very active in economic activities, and consequently, it emerges a top-ranking economic power (the second largest economy nation) with the average income per person per year is up to $34,193.60 (Omura, 2006). In short, education does not bring any harm to society, inversely, it prosper the nation.

To sum up, education has been performing well to keep human society progressing. It promotes the understanding of the world, aspect of life, social norms and multi-culture that help people to adjust to the rapid change of society, maintain national identity and unity, and keep the world in peace. It also provides people skills to be well-prepared for employment. Most importantly, education can eliminate many factors that cause social inactivity and poverty. Hence, for the betterment of human society, education must be the basic service that most governments are expected to provide to their people. Governments of all nations must put their great effort to strengthen national education policy to ensure that their people of all ages can access to an effective and practical education, for it is no doubt the more educated and cultured people there are in the country, the more flourishing and thrifty the country is.

Written by: Ty Phearom

Reference

Hornby, C.  (2000). Oxford  advanced learner’s dictionary for current English.New York:

Oxford University Press.

Omura, M. (2006). Japan’s new legal education system: Towards international legal

education. Tokyo: Tokyo University Press.

Shively, W. P. (2007). Power and choice: An introduction to political science. New York:

McGraw-Hill.

World health organization.( 2001). Controlling STI and HIV in Cambodia: The success of

condom promotion. Philippines: Regional office for the western pacific.


ការលំបាករបស់និស្សិតដែលមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានី

ជាធម្មតា នៅក្រោយពេលប្រកាសលទ្ធផលនៃការប្រលងសញ្ញាប័ត្រមធ្យមសិក្សា ទុទិយភូមិ គឺជាពេលយុវសិស្សមួយចំនួនធំដែលរស់នៅតាមបណ្តាខេត្តត្រូវធ្វើដំណើរ មកបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សានៅរាជធានីភ្នំពេញ។ ចំពោះអ្នកមិនធ្លាប់ឃ្លាត ឆ្ងាយពីផ្ទះសោះពីមុនមក​ ពិតជាលំបាកណាស់ដែលត្រូវបង្ខំចិត្ត​លើកដៃសំពះ​លា ឪពុកម្តាយជាទីស្រលាញ់ និង សាច់ញាតិរបស់ខ្លួន ដើម្បីមករស់នៅ និង បន្តការ សិក្សា​នៅក្នុង​មជ្ឈដ្ឋានមួយ ថ្មីដែលពួកគេមិនធ្លាប់បានជួប បានស្គាល់សោះពីមុន មក។ ខ្សែជីវិតរបស់ពួកគេគ្មានខុសអ្វីពីកប៉ាល់ដ៏ធំនៅកណ្តាលសាគរឡើយ ហើយ រូបគេប្រៀបបានទៅនឹងអ្នកបញ្ជាកប៉ាល់នោះអ៊ីចឹង។ មានន័យថារឿងរ៉ាវដែលមិន អាចព្យាករណ៍ទុកជាមុនអាចនឹងកើតឡើងគ្រប់ពេល ឯដំណោះស្រាយគឺវាអាស្រ័យ លើភាពឆ្លាតវៃនិងការតាំងចិត្តរបស់ពួកគេដើម្បីបញ្ចៀសឧបសគ្គទាំងនោះ។

ហៃ ភូសាដាន់ អាយុ២០ឆ្នាំ មានស្រុកកំណើតនៅឯខេត្តបន្ទាយមានជ័យ។ ដោយ សារតែការពេញចិត្តលើភ្នែកពត៌មានវិទ្យា ភូសាដាន់ បានចាក​ចេញពីខេត្ត​របស់ខ្លួន មកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ ដោយក្នុងចិត្តយល់ថានៅទីនេះ មានគ្រូល្អៗ និង សំបូរការងារ ធ្វើជាងនៅខេត្ត​របស់គេ។ ដោយទើបតែមកដល់បានប្រមាណជាងពីរសប្តាហ៍ ភូសាដាន់ ប្រាប់ថា គេកំពុងតែ​មានអារម្មណ៍នឹកផ្ទះនិងគ្រួសាររបស់ខ្លួនជាខ្លាំង ហើយគេគិតថានេះគឺជាបញ្ហាចំបងដែលកំពុង​ចោទមកលើខ្លួនគេ។ ចំពោះបញ្ហា កន្លែងស្នាក់នៅ វាមិនមែនជាបញ្ហាចំបងចំពោះគេទេ ព្រោះសព្វថ្ងៃភូសាដាន់​កំពុងស្នាក់​នៅជាមួយនឹងបងប្អូន ដែលជាមនុស្សមានមេត្តាធម៌ដូចជាឪពុកម្តាយ របស់គេ​អញ្ចឹងដែរ តែគេបែរជាយល់ថាការដែលលំបាកជាងគេនោះគឺថា គេពុំសូវទាន់ស្គាល់មិត្តភក្តិច្រើន ដូច្នេះនៅពេល​ដែលគេចង់រកមនុស្សមកនិយាយ លេងជាមួយ ពិតជារឿងមួយដ៏លំបាក។

សម្រាប់ឆ្នាំសិក្សា២០០៩-២០១០ គឺជាឆ្នាំដំបូងសម្រាប់ ជិត បញ្ញាវ័ន្ត ដែលជានិស្សិត កំពុងសិក្សា មុខជំនាញ គ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ឆ្នាំទី១ នៅសាលកវិទ្យាល័យ ភូមិន្ទភ្នំពេញ។ បញ្ញាវ័ន្ត មានអាយុ១៨ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងខេត្តពោធិ៍សាត់ ហើយទើបតែ មក​ដល់ទីក្រុងភ្នំពេញភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីគេបានប្រលងជាប់សញ្ញាប័ត្រមធ្យមសិក្សា ទុតិយភូមិ។ ​ការចាក​ចេញពីស្រុកកំណើតរបស់ខ្លួន ភ្លាមៗពិតជាធ្វើឲ្យ បញ្ញាវ័ន្ត ជួបនូវបញ្ហាមួយចំនួន​ដែលជាធម្មតា​រឿងនេះនឹងកើតមានដូចគ្នា ចំពោះអ្នកផ្សេង ដែលស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដូចជារូបគេ។ មិនខុសពី ភូសាដាន់ ប៉ុន្មានទេ ការនឹកស្រុក ជាបញ្ហាដំបូងគេដែល បញ្ញាវ័ន្ត បានលើកឡើង ព្រោះពីមុនមក គេមិនដែលឃ្លាត ឆ្ងាយពីគ្រួសាររបស់គេយ៉ាងដូច្នេះឡើយ។ បច្ចុប្បន្ន បញ្ញាវ័ន្ត កំពុងតែរស់នៅក្នុង​ផ្ទះជួលមួយក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ។ ដោយសិ្ថតនៅក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចគ្រួសារដែល មានលក្ខណៈ​មធ្យម គេបាន​បន្តថាថ្លៃជួលផ្ទះមិនមែនជាបញ្ហាចោទណាស់ណាទេ តែវាក៏ជាកត្តាមួយដែល​ធ្វើឲ្យការចំណាយរបស់គេកើនឡើង ច្រើនជាងពេលដែល គេរស់នៅជាមួយគ្រួសារ។

ស្ថិតនៅក្នុងប្រធានបទដដែល ផល សុខភារី មកពីខេត្តសៀមរាប មានអាយុ១៧ឆ្នាំ ហើយក៏ជា​មិត្តរួមថ្នាក់របស់ ជិត បញ្ញាវ័ន្ត ផងនោះបាននិយាយប្រាប់ពីបញ្ហាដែលខ្លួន បាន​ជួបប្រទះដែរ។ សព្វថ្ងៃ សុខភារីបានស្នាក់នៅជាមួយបងប្អូន ក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ។ ថ្វីត្បិតតែគេ​មិនចាំបាច់​ត្រូវចំណាយលុយក្នុងការចាយវាយទៅលើផ្ទះជួល តែ សុខ ភារី នៅតែសង្កេតឃើញថា ថវិកាដែល​គេចំណាយនៅតែមានលក្ខណៈខ្ពស់ជាងកាល ដែលគេនៅស្រុក។ បញ្ហាមួយទៀតដែល​គេបាន​លើកឡើង គឺការធ្វើដំណើរមក សាលារៀន ព្រោះថាគេមិនទាន់មានមធ្យោបាយធ្វើ​ដំណើរផ្ទាល់ខ្លួន ហើយក៏ មិនសូវ ស្គាល់ផ្លូវនៅទីក្រុងឲ្យបាន​ច្រើននៅឡើយ។​

ហ៊ន គញ្ចនា ជានិស្សិតម្នាក់ទៀត ដែលបានបង្ហាញនូវផលវិបាក ដែលខ្លួនបានជួប ប្រទះ​នៅពេលមកដល់រាជធានីដំបូង។ សព្វថ្ងៃ គញ្ចនា ជានិស្សិតអាហារូបករណ៍ ផ្នែកអក្សរសាស្រ្តខ្មែរ ឆ្នាំទីពីរ នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ។ ខេត្តក្រចេះ ជាទីកន្លែងដែលគេរស់នៅរហូតដល់ពេល​ដែលគេត្រូវចាកចេញមកបន្តការសិក្សា ថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា។ ដោយស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពគ្រួសារ​មិនសូវជាធូរធារប៉ុន្មាន គញ្ចនា បានរៀបរាប់ថា ការដែលត្រូវចំណាយថវិការ លើការជួលផ្ទះ ​និង ចំណាយ ផ្សេងៗទៀត គឺជាបញ្ហាចោទធំបំផុតសម្រាប់នាង ព្រោះនាងត្រូវចំណាយស្ទើរតែពីរ ដង​នៃប្រាក់ដែលនាងត្រូវចំណាយ កាលដែលរស់នៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ។

សព្វថ្ងៃនាងកំពុង​តែរស់នៅក្នុងផ្ទះជួលមួយ ជាមួយនឹងមិត្តដែលមកពីខេត្តជាមួយគ្នា ចំនួន១២នាក់​ផ្សេងទៀត។ នាងបានបន្តថា បើកុំតែបានការជួយទំនុកបំរុងខ្លះ ពីសមាគមន៍និស្សិតខេត្តក្រចេះ ហើយនិងបាន​ជាប់អាហារូបករណ៍ទៀតនោះ កុំអី នាងមិនដឹងថានឹងត្រូវបន្តការសិក្សាទៅមុខទៀត​ដោយរបៀប​ណានោះទេ។ នាងបានរំឮកដែរថាសមាគមន៍និស្សិតខេត្តក្រចេះនេះ បានជួយទំនុកបំរុងនាង​តាំងពីនាងនៅរៀនកម្រិតវិទ្យាល័យមកម្លេះ។

ពេលសួរអំពីផលវិបាកនៅពេលដែលមករស់នៅទីក្រុងភ្នំពេញដំបូង សន គឹមលាង ដែលបច្ចុប្បន្នជានិស្សិតកំពុងសិក្សាមុខវិជ្ជា ភូមិវិទ្យា ឆ្នាំទីបី ទៅហើយនោះ បាន រំលឹក ទៅដល់​អតីតកាលរបស់ខ្លួនកាលដែលគេមកដល់ទីក្រុងភ្នំពេញជាលើក ដំបូង។ គឹមលាង គឺជាអ្នករស់នៅ​ខេត្តកំពង់ធំ ហើយបានធ្វើដំណើរមកទីក្រុង បន្ទាប់ពីគេបានប្រលងជាប់សញ្ញាប័ត្រមធ្យមសិក្សា​ទុតិយភូមិ។ នាងបានប្រាប់ថា ដំបូងផលវិបាកដ៏ចំបងគឹការរស់នៅ ព្រោះនាងមិនសូវស្គាល់ទី​កន្លែងផ្សេងៗក្នុង ទីក្រុង គ្មានបងប្អូន ដូច្នេះហើយនាងត្រូវស្នាក់នៅក្នុងផ្ទះជួល ដែលមិនត្រឹមតែ​ពិបាកក្នុងការរស់នៅប៉ុន្នោះទេ ថែមទាំងត្រូវចំណាយប្រាក់ច្រើនទៀត។ ឥលូវនេះការ លំបាកក្នុង​ការរស់នៅលែងចោទជាបញ្ហាទៀតហើយព្រោះនាងទទួលបាន កន្លែងស្នាក់នៅក្នុងអន្តេវាសិកដ្ឋានរបស់​សាកលវិទ្យាល័យ។

ក្រៅពីនោះបញ្ហាភាសាបរទេស និង ចំនេះដឹងខាងកុំព្យូទ័ររបស់នាង ក៏បានធ្វើឲ្យនាង​មានការលំបាកច្រើនធៀបទៅនឹងសិស្សនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។ នៅទីក្រុងភ្នំពេញមាន កន្លែងបង្រៀន​ភាសាបរទេសច្រើនស្អេកស្កះ ខុសស្រលះពីជនបទ ដែលយើងអាចរក រៀនបានតែនៅក្នុងទី​ប្រជុំជនធំៗតែប៉ុណ្ណោះហើយឯកសារទាក់ទងក៏មិនសូវ សំបូរទៀត។ បញ្ហាខាងចំណេះដឹងកុំព្យូទ័រ​ទៀត​រឹតតែមិនបាច់និយាយ ព្រោះវាមិនត្រូវ បានប្រើប្រាស់ទូលំទូលាយនៅទូទាំងប្រទេសឡើយ ជាពិសេសសម្រាប់អ្នកដែលនៅ តំបន់ដាច់ស្រយាលដូចជាគឹមលាង ពិតជាពិបាកណាស់ថ្វីបើនាង​ចង់រៀនក៏ពិបាករក កន្លែងរៀនដែរ។

លោក សេក សោភ័ណ្ឌ បានចំណាយពេលវេលាដ៏មានតម្លៃក្នុងការផ្តល់បទសម្ភាសន៍​ទាក់ទងនឹងបញ្ហាខាងលើព្រមទាំងបានផ្តល់នូវមតិផ្តាំផ្ញើមួយចំនួនសម្រាប់យុវជន ដែលបានមកបន្តការសិក្សានៅរាជធានីហើយក្តី ឫ ក៏កំពុងតែត្រៀមខ្លួនមកហើយក្តី។ សព្វថ្ងៃគាត់ជាគ្រូបង្រៀន​មុខវិជ្ជា ច្បាប់និងក្រមសីលធម៌សម្រាប់អ្នកសារពត៌មាន ហើយក៏កំពុងបម្រើការ ជាប្រធានគំរោង​គាំទ្រជនជាតិដើមភាគតិចនៅអង្គការពល កម្មអន្តរជាតិផងដែរ។

លោកបានរំឮកអតីតកាលរបស់ខ្លួនថា ដើម្បីបន្តការសិក្សាថ្នាក់ឧត្តមសិក្សា គាត់ក៏ត្រូវចាក​ចេញពីខេត្តព្រៃវែង ដែលជាទីគាត់ធ្លាប់​រស់នៅជាមួយក្រុមគ្រួសារ ហើយមកកាន់ទីក្រុងភ្នំពេញ។ ក្នុងនាមជាអ្នកមកពីខេត្ត ការរៀបរាប់ពី​ទុកលំបាក របស់គាត់មិនសូវជាខុសឆ្ងាយប៉ុន្មានពីនិស្សិត​នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននោះទេ។ ដោយការខិតខំតស៊ូគាត់អាចយកឈ្នះបញ្ហាថវិកាសិក្សាបាន​ដោយការបង្រៀន យុវជនទីក្រុងខ្លះដែលត្រូវការក្រេបជញ្ជក់ចំណេះដឹងពីគាត់។ គាត់អាចមាន​លទ្ធភាព ក្នុងការទិញសម្ភារៈសិក្សាមិន​ចាញ់យុវជនទីក្រុងប៉ុន្មានទេ។ ប៉ុន្តែគាត់បានបន្តថា ខណៈ​ដែលគាត់កំពុងតែបោះជំហានទៅមុខ គាត់សង្កេតឃើញមិត្តរួមថ្នាក់របស់គាត់ មួយចំនួនដែលមក​ពីខេត្តផ្សេងៗ បានដើរក្នុងផ្លូវខុស ដូចពាក្យគេនិយមនិយាយថា ឈ្លក់ទឹកម៉ាស៊ីន លង់ភ្លើងពណ៌ ជាដើម។ គាត់ថាប្រហែលជាការ​សេពគប់មិត្តភក្តិក៏ ជាការជះឥទ្ធិពលដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយដែរសម្រាប់អ្នក​មកពីខេត្ត ដែលពេលខ្លះគេទៅ​សេព គប់ប៉ះជនខិលខូចនៅទីក្រុង ហើយជាលទ្ធផល ការសិក្សាក៏​ទទួលបានបរាជ័យ។ គាត់គិតថាប្រហែលជាការខិតខំប្រឹងប្រែង បូកជាមួយនឹងការសេពប៉ះ​មិត្តល្អហើយ ទើបអាចឲ្យគាត់​ទទួលបាននូវអ្វីដែលល្អៗក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះ។

តាមរយៈបទពិសោធជានិស្សិតមកពីបណ្តាខេត្តមួយរូបដែរនោះ លោកគ្រូ សោភ័ណ្ឌ បានផ្តាំដល់និស្សិតដែលមិនទាន់ដល់ពេលចាកចេញពីស្រុកកំណើតមកបន្តការសិក្សា នៅរាជធានី ថា ពួកគេត្រូវតែត្រៀមខ្លួនឲ្យបានរួចរាល់ និង តាំងចិត្តឲ្យបានមុតមាំ កំណត់ឲ្យច្បាស់នូវ​គោលដៅរបស់ខ្លួន។ ធ្វើបែបនេះទើបយើងមិនខ្លាចថា ឃ្លាតឆ្ងាយ ពីផ្ទះ ចិត្តគំនិតរបស់យើងនឹង​ប្រែប្រួលទៅរកផ្លូវខុស។ ចំនុចមួយទៀតដែលគាត់ បានលើកឡើងគឺចំពោះអ្នកដែលបានមកដល់​រាជធានីហើយ មុននឹងសេពគប់មិ ត្តភក្តិ យើងត្រូវតែស្វែងយល់ពីគេឲ្យបានច្រើនជាមុនសិន ទើបអាចប្រាកដថាគេនឹង មិននាំយើងទៅរកផ្លូវអាក្រក់ប្រាសចាកពីបំណងរបស់យើងបាន។

 

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 08/10/2009

ការប្រគុំតន្រី្តអបអរទិវានារីអន្តរជាតិ៨មីនា

យើងសង្កេតឃើញថា តម្លៃស្រ្តីនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាត្រូវបានសង្គមទទួលស្គាល់កាន់ តែខ្លាំងឡើងពីមួយថ្ងៃទៅមួយថែ្ង តែទោះជាយ៉ាងនេះក៏ដោយក៏ការរំលោភសិទ្ធិនារី នៅតែមិនទាន់អាចលុបបំបាត់ចោលឲ្យអស់ពីសង្គមកម្ពុជា។ អាស្រ័យហេតុនេះ ហើយទើបក្រសួងកិច្ចការនារី សហការជាមួយនឹងក្រុមហ៊ុនប្រព័ន្ធទូរស័ព្ទSmart Mobile បង្កើតជាកម្មវិធីប្រគុំតន្រ្តីមួយឡើងក្រោមប្រធានបទ “រួមគ្នាបង្កើនសក្តា នុពលរបស់ស្រ្តីនិងយុវវ័យដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍សង្គមជាតិ”។

ការប្រគុំតន្ត្រីនេះធ្វើឡើង ជាកិច្ចអបអរខួបលើកទី៩៩ទិវានារីអន្តរជាតិ៨មីនា ដែលនឹងឈានចូលមកដល់ក្នុងរយៈពេល៤ថ្ងៃទៀត និងជាមធ្យោបាយបញ្ជូននូវសារ អប់រំស្រ្តីនិងយុវវ័យឲ្យខិតខំប្រឹងប្រែង តស៊ូដើម្បីក្លាយជាពលរដ្ឋល្អ។ ជាក់ស្តែងផ្ទាំង ក្រណាត់ធំៗជាច្រើនផ្ទាំងដែលមានសសេរពាក្យស្លោក “ជួយស្រ្តីគឺជួយខ្លួនឯង” ត្រូវ បានដាក់បង្ហាញជុំវិញទីលានប្រគុំតន្រ្តី។

នៅក្នុងកម្មវិធីនេះមានវត្តមានរបស់លោកជំទាវអ៊ឹង កន្ថាផាវី ដែលជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួង កិច្ចការនារី លោកជំទាវឱបនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ែន សំអន និង លោកអគ្គនាយកក្រុម ហ៊ុនSmart Mobile ជាគណអធិបតី។ បន្ទាប់ពីមានការឡើងថ្លែងនូវចំណាប់អារម្មណ៍ របស់គណអធិបតីទាំងបីនាក់ទាក់ទងនឹងការប្រគុំតន្រ្តី ក៏ដូចជាទាក់ទងនឹងសិទ្ធិនារី ក្នុងប្រទេសកម្ពុជានាពេលប្ចុប្បន្នរួចមក ការប្រគុំតន្រ្តីក៏បានចាប់ផ្តើមឡើងនៅម៉ោង ប្រមាណជា៨យប់ រហូតដល់ប្រហែលជាម៉ោង១១អាធ្រាត្យ ដោយមានការចូលរួមពី តារាចម្រៀងនិងតារាកំប្លែងល្បីៗនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើននាក់។

មិនត្រឹមតែនៅកន្លែងប្រគុំតន្រ្តីប៉ុណ្ណោះទេដែលសំបូរមនុស្ស នៅក្នុងបរិវេណពហុ កីឡាដ្ឋានទាំងមូលមានអ្នកលក់ដូរពេញពាស ស្តង់ផ្តល់ពត៌មាននិងលក់ស៊ីមកាត របស់Smart Mobileមាននៅសឹងតែគ្រប់ទីកន្លែងនៃបរិវេណ ព្រមទាំងមនុស្សចេញ ចូលតាមច្រកទ្វាខាងមុខនៃពហុកីឡាដ្ឋានគ្មានដាច់។ លោក គា សាវ៉ុន ជាមន្រ្តីស្នង ការដ្ឋាននគរបាលក្រុងភ្នំពេញម្នាក់ បានឲ្យដឹងថានៅរាត្រីនេះគាត់និងក្រុមការងារ របស់គាត់មានភារៈកិច្ចសម្របសម្រួលសន្តិសុខ និងចាំឃ្លាំមើលរាល់បញ្ហាអសន្តិសុខ ទាំងឡាយដែលកើតឡើងជាយថាហេតុ។

ទាក់ទងនឹងរឿងប្រារព្វទិវានារីអន្តរជាតិ៨មីនា លោកមានប្រសាសន៍ថា វាជារឿងល្អ ព្រោះអាចធ្វើឲ្យនារីយល់ដឹងពីសិទ្ធិរបស់ខ្លួន ហ៊ានចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនានាដូចជា បុរសដែរ។ លោកបន្តទៀតថា កម្មវិធីនេះក៏អាចធ្វើឲ្យបុរសៗយល់ដឹងអំពីស្ត្រីនិងចេះ គោរពសិទ្ធិរបស់ស្រ្តីផងដែរ តែលោកសាវ៉ុន ក៏សុំសំណូមពរផងដែរចំពោះស្រ្តីទាំង អស់កុំឲ្យប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួនជ្រុលហួសហេតុពេក។ លោកបានលើកឩទាហរណ៍ ចំពោះនារីខ្លះដែលយល់ដឹងមិនសូវច្បាស់ពីការប្រើប្រាស់សិទ្ធិរបស់ខ្លួន ហើយក៏បាន យកវាជាលេសគាបសង្កត់ និង ផិតក្បត់ស្វាមីទៅយកប្រុសផ្សេងទៀត ដែលជាលទ្ធ ផលគ្រួសារទាំងមូលនឹងបាត់បង់នូវសុភមង្គល។

កញ្ញា ហុង ម៉ានី ជានិស្សិតឆ្នាំទី២ផ្នែកច្បាប់ នៅសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទនិតិសាស្រ្ត និងសេដ្ឋកិច្ច បានសម្តែងនូវចំណាប់អារម្មណ៍ផ្ទាល់ខ្លួនទាក់ទងនឹងការប្រារព្វ​ទិវានារី អន្តរជាតិ ថាវាជារឿងល្អព្រោះនាងសង្កេតឃើញការយល់ដឹងនិង គោរពសិទ្ធិនារីមាន ការកើនឡើងច្រើនបើប្រៀបធៀបទៅនឹងប៉ុន្មានឆ្នាំមុន។ នាងបន្តថា បើតាមទស្សន យល់ឃើញផ្ទាល់ខ្លួន គឺមកពីការដែលមានការអប់រំផ្សព្វផ្សាយតួយ៉ាងដូចជាការ ប្រគុំតន្រ្តីបែបនេះហើយទើបធ្វើឲ្យសារ សំខាន់ៗបានចូលទៅដល់ក្នុងខួរក្បាលយុវ ជន យុវនារីសម័យនេះ។

ម៉ានី បញ្ជាក់បន្តថា ប្រសិនបើការផ្សព្វផ្សាយត្រូវបានធ្វើឡើងតាមរយៈការចុះក្នុងទំព័រ កាសែត ឫនិយាយតាមវិទ្យុ នាងនឹងមិនជាចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងដូចជាការប្រគុំតន្រ្តីទេ ព្រោះការប្រគុំតន្រ្តីនាងអាចស្តាប់នូវបទចម្រៀងពីរោះៗរបស់តារាល្បីៗ ទន្ទឹមនឹងការ ទទួលបាននូវសារល្អៗពីកម្មវិធី។

ក្នុងចំណោមមនុស្សម្នាដែលកំពុងតែធ្វើដំណើរចូលមកក្នុងពហុកីឡាដ្ឋាន យុវជនមួយក្រុមមានគ្នា៣នាក់ ស្លៀកពាក់ឯកសណ្ឋានសមរម្យជាសិស្សក៏បានមក ចូលរួមក្នុងការប្រគុំតន្រ្តីនេះដែរ។ ម្នាក់ក្នុងចំណោមពួកគេបានប្រាប់នៅក្នុងកិច្ច សម្ភាសន៍ថាគេនិងមិត្តភក្តិ មកនេះមានគោលបំណងមកមើលការប្រគុំតន្រ្តីដើម្បីជា ការកំសាន្តអារម្មណ៍។ ក្នុងនាមជានិស្សិតផ្នែកច្បាប់មួយរូប លឹម ប៊ុនលី ដែលទើប នឹងចេញពីសាលារៀនហើយឆៀងចូលមកមើលការប្រគុំតន្រ្តីនេះ បាននិយាយថា វាជាការល្អដោយជ្រើសរើសយកការប្រគុំតន្រ្តីជាយុទ្ធវិធីដើម្បីបញ្ជូនសារទាក់ទងនឹង សិទ្ធិនារី ព្រោះមានតែធ្វើបែបនេះទេទើបអាចទាក់ទាញយុវជនសម័យឥលូវបាន ច្រើនក្នុងការមកចូលរួមទស្សនាផ្ទាល់ ក៏ដូចជាតាមកញ្ចក់ទូរទស្សន៍។

លឹម ប៊ុនលី បន្តទៀតថា កម្មវិធីនេះពិតជាជួយក្នុងការផ្តល់ជាកម្លាំងចិត្តដល់ស្រ្តី និង ធ្វើឲ្យពួកគេយល់ពីសិទ្ធិខ្លួនបានច្បាស់លាស់និងត្រឹមត្រូវ។ ប៊ុនលី ក៏បានសុំឲ្យបុរស ៗទាំងឈប់ប្រើអំពើហឹង្សា ធ្វើបាបទៅលើនារីៗតទៅទៀត ព្រោះនារីមិនមែនមាន សិទ្ធិតែមួយថ្ងៃនេះទេគឺរាល់ថ្ងៃដូចជាពួកយើងតែ និយាយជារួមគឺសិទ្ធិបុរសនិងនារី គឺស្មើគ្នា។ ប៊ុនលី សង្ឃឹមថាការរៀបចំការប្រគុំតន្រ្តីរបៀបនេះនឹង ត្រូវបានធ្វើឡើង នៅក្នុងឆ្នាំក្រោយៗទៀតព្រោះវាជាយុទ្ធវិធីដ៏មានប្រសិទ្ធភាពក្នុងការអប់រំ ហើយ ប៊ុនលី ព្រមទាំងមិត្តភក្តិនឹងចូលរួមជាថ្មីម្តងទៀត៕

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 06/03/2010

Art Exhibition “DEPTH OF HOPE”

ddd

Visitors are watching the paintings/Photo by: Koam Tivea

On Thursday, February 25, 2010, I’ve visited an art exhibition at REYUM INSTITUTE with some of my classmates. “Dept of Hope” is the topic of this exhibition which started from 25 February, 2010 to 08 April, 2010. During this occasion, 22 beautiful paintings by artist Chhim Sothy are showing there. So far, he has exhibited his artwork in many exhibitions in Phnom Penh, Vietnam, Singapore, Thailand, Indonesia, France and the US.

Chhim Sothy said that he had been working on this series of 22 paintings for more than 2 years and had tried to find quiet moments and spaces to do this but it was not easy. Each one of these paintings has meanings about nature and human beings, and he also tries to work with traditional themes and motifs while using mixed media and contemporary arts techniques.

His hope is that other artists get inspiration from his work and dare to explore traditional topics in a contemporary way. He himself has been trained in traditional painting techniques.

Chhim Sothy was born in Kandal Province in 1969 and he studied traditional painting, poster design, and modern painting at the Department of plastic Arts, Royal University of Fine Arts from 1985 to 1996. He is the deputy director of the Department of Fine Arts and Handicrafts at the Ministry of Culture.

Exhibition on the topic “Dept of Hope” is part of Reyum’s ongoing efforts to provide a platform for artists to get exposure, thus encouraging them to continue their creative work. This exhibition get the support from THE ROCKEFELLER FOUNDATION, THE ALBERT KUNSTADTER FAMILY FOUNDATOIN, and THE PRINCE CLAUS FUND.

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 04/03/2010

Related post: Chhim Sothy Paintings Price List

REYUM Institute Website: www.reyum.org

Price List of Chhim Sothy Paintings

N Khmer Title English Title Painting Size Price
1 បុរីក្រហម Red city 102 x 127 cm $1200
2 មនុស្ស និង ធម្មជាតិ Men and nature 100 x 127 cm $950
3 សំពត់ពណ៌លឿង Yellow robe 91 x 91 cm $500
4 គ្រួសារសិល្បករ Artist’s family 102 x 152 cm $1500
5 ក្តីសង្ឃឹម Hope 91 x 91 cm $500
6 អារម្មណ៍រំភើប Emotion 120 x 120 cm $990
7 សត្វស្លាប Bird 90 x 90 cm $500
8 ធម្មជាតិ Nature 120 x 120 cm $990
9 ក្រោមដំបូលថ្មី Under the new roof 180 x 92 cm $2500
10 បរិស្ថានដ៏ល្អ Best environment 102 x 102 cm $700
11 ការចងចាំ Memory 102 x 128 cm $1300
12 រដ្តសង្សារ Life cycle 73 x 92 cm $500
13 ជីវិតអាថ៌កំបាំង Abstract life 120 x 120 cm $990
14 ព្រះគង្គា Water goddess 120 x 80 cm $900
15 ពិភពលោកថ្មី New world 111 x 142 cm $1200
16 សំណង់ថ្មី New building 82 x 110 cm $750
17 សេចក្តីស្នេហា Love 91 x 122 cm $750
18 ក្រោយសង្គ្រាម After war 105 x 95 cm $750
19 របាំ Dancing movement 127 x 100 cm $900
20 បាតុភូតធម្មជាតិ Natural phenomenon 127 x 100 cm $900
21 អាឡោះអាល័យគ្រួសារ Nostalgia 120 x 120 cm $990
22 ភាពស្ងប់ស្ងាត់នៃពណ៌ក្រហម Red silence 122 x 122 cm $1100

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 04/03/2010

Related post: Art Exhibition “DEPTH OF HOPE”

REYUM Institute Website: www.reyum.org

3 Easy Steps to Show Microsoft Office Word 2003 Menu in Microsoft Office Word 2007/2010

In the mid 2008, I decided to use Microsoft office 2007 instead of Microsoft office 2003 because office 2007 equipped with a lot of new interesting features. However, now, I’m using Microsoft office 2010 beta since I like keeping myself up to date with new technology.

I remembered the first few weeks I change from office 2003 to office 2007 that it’s very hard for me to find tools I needed since it’s very different in how the menu tabs are showed in the new version.

2

Microsoft Word 2003 Menu Tab

1

Microsoft Word 2010 Menu Tab

In order to reduce the difficulties most users face when they decided to upgrade their Microsoft office to 2007 or 2010, I hope the below solution would be helpful:

  1. In order to insert Microsoft Word 2003 Menu into your Microsoft Word 2007/2010 menu tab, you need to install “UBitMenu” program. You can find that program by clicking here.
  2. After you get this program on your computer, it’s time for you to install it now. Before installing the program, make sure that you’ve already closed all Microsoft Office Application.
    3

    Close all Microsoft Word applications

  3. After you finished installing “UBitMenu” program, run your Microsoft Office Application again. At this time, you can see the “Menu” tab appeared next to Home tab.
    4

    The new "Menu" tab appears after you've installed UBitMenu

    Clicking on the Menu tab, you’ll see a lot of menu appear and those icons are very similar to Microsoft Office Word 2003.

    5

    You now can see sth very similar to what's in Microsoft Word 2003

Hope this article help you especially for those who just upgrade to Microsoft Office Word 2007/2010.

Written by: Dara Saoyuth

Written date: 01/03/2010

UBitMenu program Click Here